Mogelijk heb je gehoord over de zorgelijke situaties binnen sommige overheidsorganisaties als het gaan om de dubbele petten voor bepaalde functies. Onlangs heeft de Autoriteit Persoonsgegevens, de AP, Almere berispt omdat de persoon die daar functionaris gegevensbescherming pet draagt, ook de privacy officer is. Een slager die zijn eigen vlees keurt dus...

Klinkt dit bekend? Dat komt omdat hetzelfde probleem in Amsterdam eerder naar voren kwam, wat ook de aandacht van de toezichthouder trok. De AP geeft aan deze zaken hoog op te nemen, vooral omdat de rol van de functionaris gegevensbescherming vaak onder druk staat.

Dubbele Pet?

Kan iemand die het privacybeleid ontwerpt en uitvoert ook de regels omtrent gegevensbescherming controleren? Op het eerste gezicht zegt de AP van niet. Het is vergelijkbaar met een slager die zijn eigen vlees inspecteert.

Combineren? Geen eenvoudige taak!

Volgens de AP is het combineren van deze rollen praktisch onmogelijk en onrechtmatig. Hoewel de wet niet expliciet zegt dat deze functies niet samen kunnen gaan, mag de persoon die de controle op de gegevensbescherming uitvoert, geen andere taken hebben die tot belangenverstrengeling kunnen leiden.

Wat Gebeurt er in Almere?

Almere moet nu verantwoording afleggen over deze potentieel problematische situatie. De AP wil met de gemeente in gesprek om te bepalen of er verdere acties nodig zijn. De gemeente heeft echter aangegeven pas na de zomervakantie te reageren.

Amsterdamse Aanpak

In Amsterdam ontstond een vergelijkbare situatie begin 2023. Toen de verantwoordelijke voor gegevensbescherming vertrok, werd een tijdelijke functionaris aangesteld. De lokale ombudsman stelde echter dat deze tijdelijke dubbelrol in strijd was met de wet. De betreffende wethouder in Amsterdam was het niet eens met deze interpretatie en nam maatregelen om belangenverstrengeling te voorkomen. De tijdelijke functionaris mocht bijvoorbeeld geen taken uitvoeren waarmee hij eerder als privacy officer was belast. Na overleg met de AP werden alle overige taken overgedragen om iedere schijn van belangenverstrengeling te voorkomen.

Strenger optreden door AP

De AP neemt deze situaties erg serieus en geeft aan dat ze in de toekomst misschien nog strenger zullen optreden. De onafhankelijke positie van de functionaris die gegevensbescherming regelt vindt zij heel belangrijk. Als die namelijk niet onafhankelijk kan opereren, kan dat het hele privacybeleid van een organisatie ondermijnen.